Dolar australijski
$
Dolar australijski (oficjalna nazwa Australian dollar, międzynarodowy skrót AUD) – oficjalna waluta Australii, Kiribati, Nauru i Tuvalu. Jeden dolar australijski dzieli się na sto centów australijskich.Dolar australijski 14 lutego 1966 roku zastąpił funta australijskiego. Wśród proponowanych nazw nowej waluty oprócz dolara znajdowały się między innymi emu, royal i kanga. Dawny jeden funt australijski można było wymienić na dwa nowe dolary australijskie. W 1966 roku wprowadzono do obiegu monety o nominale 1, 2, 5, 10, 20 i 50 centów australijskich. W tym samym roku wprowadzono również banknoty o wartości 1, 2, 10 i 20 dolarów australijskich. W 1967 roku dodano banknot o wartości 5 dolarów australijskich, w 1973 roku banknot o wartości 50 dolarów australijskich, a w 1984 roku banknot o nominale 100 dolarów australijskich. W 1984 roku banknoty jednodolarowe zastąpiono monetami jednodolarowymi, zaś w 1988 roku monety dwudolarowe zastąpiły banknoty dwudolarowe. W 1988 roku wydano pierwszy australijski banknot polimerowy (był on banknotem kolekcjonerskim). Od 1996 roku wszystkie australijskie banknoty są wykonane z polimeru, jako dodatkowe zabezpieczenie przed fałszerstwami na każdym banknocie znajduje się przezroczyste okienko, w które wklejony jest obrazek holograficzny. W 2016 roku dolar australijski był piątą najczęściej wymienianą walutą na świecie. Na awersie każdej będącej aktualnie w obiegu monety dolara australijskiego znajduje się wizerunek królowej Elżbiety II. Na awersie banknotu 5 dolarów znajduje się wizerunek królowej Elżbiety II, zaś na jego rewersie jest budynek australijskiego parlamentu. Na awersie 10 dolarów jest Andrew Barton Paterson, zaś na rewersie banknotu jest Mary Glimore. Na awersie dwudziestodolarówki jest Mary Reibey (australijska biznesmenka), zaś na jej rewersie jest John Flynn (założyciel Royal Flying Doctor Service of Australia). Na awersie pięćdziesięciodolarówki jest David Unaipon (kaznodzieja, wynalazca i pisarz), zaś na jej rewersie jest Edith Cowan. Na awersie banknotu o nominale 100 dolarów znajduje się Nellie Melba, zaś na jego rewersie John Monash.
Kraj (państwo)
-
Wyspy Heard i McDonalda
Wyspy Heard i McDonalda – australijskie terytorium obejmujące dwie niezamieszkane wyspy położone na południowym Oceanie Indyjskim, mniej więcej w 2/3 drogi pomiędzy Madagaskarem i Antarktydą. Są wyspami wulkanicznymi i pod względem geologicznym stanowią wynurzoną część Wyniesienia Kergueleńskiego.
Wyspy leżą w pasie wyjących pięćdziesiątek i są bardzo oddalone od kontynentów: od Afryki dzieli je 4700 km, od Australii 4000 km, a od Antarktydy ok. 1000 km. Najbliższym lądem są francuskie Wyspy Kerguelena, 450 km na północny zachód. Główna Wyspa Heard jest bardzo górzysta i niegościnna, jej większą część tworzy masyw Big Ben z najwyższym szczytem Mawson Peak (2745 m n.p.m.), który jest także najwyższą górą Australii. Wyspy McDonalda są małe i kamieniste. Na wyspach tych znajdują się jedyne czynne wulkany Australii. Łączna powierzchnia wysp wchodzących w skład terytorium wynosi około 412 km². Na żadnej z wysp nie ma przystani ani portu, jedynie oddalone od brzegu kotwicowisko. -
Wyspa Bożego Narodzenia
Wyspa Bożego Narodzenia (Terytorium Wyspy Bożego Narodzenia; ang. Christmas Island, Territory of Christmas Island; malajski Pulau Krismes, Wilayah Pulau Krismas; chiń. 圣诞岛 – Shèngdàn Dǎo, 圣诞岛领地 – Shèngdàn Dǎo Lǐngdì) – australijskie terytorium zależne składające się z wyspy o tej samej nazwie. Położone jest na Oceanie Indyjskim, 380 km na południe od indonezyjskiej wyspy Jawa. Geograficznie stanowi część Azji, jednak ze względu na obecną przynależność polityczną, terytorium to niekiedy jest zaliczane do Oceanii (do 1958 roku również pod względem politycznym było terytorium azjatyckim).
Wyspa Bożego Narodzenia, na mocy Christmas Island Act 1958, jest terytorium zewnętrznym Australii administrowanym przez Department of Transport and Regional Services. Australijski administrator, którym od 5 października 2017 jest Natasha Griggs, mianowany jest przez Gubernatora Generalnego Australii i reprezentuje zarówno Australię, jak i monarchię brytyjską. -
Wyspy Kokosowe
Wyspy Kokosowe (Terytorium Wysp Kokosowych (Keelinga); ) – dwa atole koralowe na Oceanie Indyjskim stanowiące terytorium zewnętrzne Australii, położone 1100 km na południowy zachód od Sumatry. Geograficznie stanowią część Azji Południowo-Wschodniej, jednak ze względu na obecną przynależność polityczną, terytorium to niekiedy jest zaliczane do Oceanii. Do 1955 roku terytorium było zarządzane, zależnie od okresu, z brytyjskiego Cejlonu bądź Singapuru.
Wyspy Kokosowe, na mocy Cocos (Keeling) Islands Act 1955, są terytorium zewnętrznym Australii administrowanym przez Department of Transport and Regional Services. Australijski administrator, którym od 5 października 2009 jest Brian Lacy, mianowany jest przez Gubernatora Generalnego Australii i reprezentuje zarówno Australię, jak i monarchię brytyjską (administrator nie rezyduje na wyspach). -
Australia
Australia, formalnie Związek Australijski – państwo demokratyczne, położone na półkuli południowej, obejmujące kontynent Australia, wyspę Tasmanię i inne znacznie mniejsze wyspy na Oceanie Indyjskim i Spokojnym. Stolicą kraju jest Canberra, największym miastem jest Sydney.
Jest szóstym pod względem powierzchni państwem świata i jedynym państwem na świecie obejmującym cały kontynent. Jest zamieszkiwane przez 25 mln osób, z czego 2/3 populacji mieszka w pięciu największych australijskich metropoliach. -
Kiribati
Republika Kiribati (ang. Republic of Kiribati; kiribati Ribaberikin Kiribati) – państwo wyspiarskie na Oceanie Spokojnym. W skład tego państwa o powierzchni 726 km² wchodzą 32 atole i 1 wyspa koralowa Banaba, rozsiane na powierzchni przeszło 3,5 mln km² wokół równika. Przez obszar ten przechodzi 180 południk, co powoduje że Kiribati jest jedynym krajem na świecie położonym na wszystkich 4 półkulach Ziemi.
Są to wyspy trzech archipelagów Mikronezji i Polinezji: Wyspy Gilberta (16 wysp), Feniks (8) i Line Islands (8) oraz wyspa Banaba (zw. także Ocean). 21 z 33 wysp jest zamieszkanych. -
Nauru
Nauru (ang. Nauru, nauruański Naoero), oficjalnie Republika Nauru (ang. Republic of Nauru, nauruański Republik Naoero) wcześniej nazywana Pleasant Island – wyspiarskie państwo położone w zachodniej części Oceanu Spokojnego, w Mikronezji, w odległości około 42 km na południe od równika. Jest obecnie najmniejszą republiką na świecie, zarówno pod względem wielkości (21,3 km kwadratowych), jak i liczby ludności (około 12 500 mieszkańców) oraz trzecim, po Monako i Watykanie, najmniejszym państwem na świecie. Wielkość wyłącznej strefy ekonomicznej wynosi 308 480 km², natomiast powierzchnia wód terytorialnych to 41 km².
Zasiedlone przez ludy Mikronezji i Polinezji, Nauru zostało zaanektowane przez Cesarstwo Niemieckie w 1888 i pozostawało jego kolonią do 1914, gdy zajęły je wojska australijskie. Po I wojnie światowej Nauru stało się terytorium mandatowym kategorii C Ligi Narodów, administrowanym przez Wielką Brytanię. Podczas II wojny światowej Nauru było okupowane przez wojska japońskie. -
Norfolk
Wyspa Norfolk (Terytorium Wyspy Norfolk; ang.: Norfolk Island, Territory of Norfolk Island; norfolski (norfuk): Norfuk Ailen) – australijskie terytorium zależne składające się z wyspy Norfolk i dwóch mniejszych wysepek: Philip i Nepean. Położone jest na Morzu Fidżi, na Oceanie Spokojnym pomiędzy Australią, Nową Zelandią i Nową Kaledonią.
Norfolk jest tzw. terytorium zewnętrznym Australii. Rząd australijski jest reprezentowany przez administratora mianowanego przez gubernatora generalnego Australii. -
Tuvalu
Tuvalu lub Tuwalu (dawniej: Terytorium Tuvalu, Wyspy Ellice) – państwo położone na Oceanie Spokojnym w zachodniej Polinezji (na północ od Fidżi), Tuvalu tworzy archipelag po angielsku zwany Tuvalu Islands (dawne nazwy angielskie to Lagoon Islands i Ellice Islands), po polsku zaś Wyspami Lagunowymi.
Wyspy Ellice zostały zasiedlone w V wieku n.e. Po raz pierwszy odkryte przez Europejczyków w 1568 (Hiszpan Alvaro Mendana de Neyra). Odkryte ponownie w 1764 przez Brytyjczyka Johna Byrona. Od 1877 pod zarządem Brytyjskiej Wysokiej Komisji Zachodniego Pacyfiku. Od 1892 stanowiły najpierw część protektoratu, a potem od 1916 część kolonii o nazwie Wyspy Gilberta i Lagunowe. W latach 1942–1943 okupowane przez Japonię, potem zajęte przez wojska USA. W 1975 Wyspy Ellice wydzieliły się jako samodzielna kolonia (po referendum w 1974), a 3 lata później (1 października 1978) ogłosiły swą niezależność od Wielkiej Brytanii i zmieniły nazwę na Tuvalu. Tuvalu stało się członkiem Brytyjskiej Wspólnoty Narodów (Commonwealth). Od 2000 członek ONZ, w 2008 po raz pierwszy uczestniczyło w igrzyskach olimpijskich.