Kaart (cartografie) - Rajasthan (State of Rājasthān)

Rajasthan (Devanagari: राजस्थान) is een deelstaat van India, gelegen in het noordwesten van het land. Met een oppervlakte van 324.239 km² is het de grootste van de Indiase deelstaten. Rajasthan telt 68.548.437 inwoners (2011). In oppervlakte en inwonertal staat het ongeveer gelijk aan Italië. De hoofdstad van Rajasthan is Jaipur.

Rajasthan wordt begrensd door vijf andere Indiase deelstaten: Punjab in het noorden, Haryana in het noordoosten, Uttar Pradesh in het oosten, Madhya Pradesh in het zuidoosten en Gujarat in het zuidwesten. In het westen en noordwesten grenst de staat respectievelijk aan de Pakistaanse provincies Sind en Punjab. Een groot deel van het westen van Rajasthan wordt in beslag genomen door de Tharwoestijn.

Rajasthan was eveneens bekend als Rajputana, naar de kaste van de Rajputs die hier sinds de 6e eeuw over lokale koninkrijken hebben geregeerd. Zij boden met wisselend succes weerstand tegen de islamitische Mogols, die vanaf de 16e eeuw vanuit Afghanistan gebieden in Rajasthan innamen en tegen het midden van de 17e eeuw het grootste deel van het overwegend hindoeïstisch India beheersten.

Na de ondergang van het Mogulrijk in de loop van de 18e eeuw boden de maharaja's vervolgens verzet tegen de naburige koninkrijken van de Maratha's en Pindaris. Ze vroegen daarbij de hulp van de Britten, die hen in ruil voor handelsvoordelen steun en bescherming boden, waardoor de koninkrijken van Rajasthan vanaf het einde van de 19e eeuw koloniale provincies van Brits-Indië werden, zij het met sterke lokale autonomie.

Sinds de onafhankelijkheid van India (1947) maken de koninkrijken integraal deel uit van de Indiase republiek, en vervullen de maharaja's geen enkele officiële functie meer. Rajasthan werd in 1949 officieel een deelstaat en kreeg zijn huidige vorm in 1956.